3 ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อคุณค่าของ "อัญมณี"

เคยสงสัยกันไหมคับ?  ว่าทำไมอัญมณีแต่ละชนิด ทั้งๆ ที่มีขนาดเท่ากัน ถึงมีราคาที่แตกต่างกันอย่างมาก จนไม่สามารถกำหนดเป็นราคาตายตัวได้  อะไรที่เป็นตัวกำหนดคุณค่าของอัญมณีแต่ละชนิด วันนี้ผมมีคำตอบมาให้หายสงสัยกันคับ…

ปัจจัยที่มีผลต่อคุณค่าของ อัญมณี หลักๆ คือ ความสวยงาม ความคงทนถาวร และ ความหายาก

1. ความสวยงาม เป็นสิ่งสำคัญอันดับแรก ที่จะบ่งบอกว่าอัญมณีเม็ดนั้นจะมีราคาสูงเพียงใด ความสวยงามอาจเกิดจากสีของอัญมณีที่มีสีสันงดงาม มีความพอดีของสี มีความโปร่งใสของสี หรือแม้แต่มีลวดลายที่โดดเด่น แปลกตา ของสีที่ปรากฏบนผิวอัญมณี อย่างเช่น โมรา หรือ อะเกต

นอกจากนี้ ความสวยงามอาจเกิดจากการกระจายของแสงสีรุ้ง หรือ ที่เรียกกันว่า “ไฟ”  ความสุกใส ประกายแสงแวววาว  การเกิดสีเหลือบ เช่น การเหลือบสีรุ้งของโอปอ  การเหลือบสีรุ้งในเฟลสปาร์ชนิด แลบราโดไรท์  การเหลือบแสง เช่น การเกิดปรากฎการณ์แบบตาแมว ในคริโซเบริล หรือ รูปดาว  สาแหรก ที่พบในคอรันดัม หรือจะเป็นการเหลือบแสงนวลสีขาวถึงสีฟ้า ในมุกดาหาร ทั้งหมดที่กล่าวมาเป็นความสวยงามที่เกิดอย่างน่าอัศจรรย์จากธรรมชาติทั้งสิ้น  ซึ่งอัญมณีแต่ละเม็ดจะมีลักษณะเฉพาะและมีความสวยงามที่แตกต่างกันออกไป

2.  ความคงทน หรือ ความทนทาน พิจารณาจาก  3 คุณสมบัติ ดังนี้

2.1   ความแข็ง เป็นหนึ่งในคุณสมบัติที่มีความทนทานต่อการขัดสี หรือ ขีดข่วน ความแข็งของอัญมณี มีค่าเปรียบเทียบที่เกิดจากการทดสอบรอยขูดขีดที่ผิวหน้าของอัญมณีแต่ละชนิดโดยมีหน่วยเปรียบเทียบค่าที่เรียกว่า “โมส์(Mohs)”  ความหมายก็คือ อัญมณีที่มีความแข็งมากจะสามารถสร้างรอยขูดขีดบนผิวหน้าอัญมณีที่มีความแข็งน้อยกว่านั่นเอง

2.2   ความเหนียว หมายถึง การต้านทานการแตกร้าว แตกหัก แตกแยก หรือ การบิ่น ไม่เปราะ อัญมณีต่างชนิดกันจะมีความเหนียวแตกต่างกันตามโครงสร้างของอัญมณี อย่างเช่น เพชรเป็นอัญมณีที่แข็งที่สุด แต่มีความทนทานการแตกร้าวน้อย เพราะเพชรจะมีแนวแตกเรียบ ทำให้เพชรมีความแข็งสูงก็จริงแต่จะมีความเหนียวต่ำ  ส่วนโทแพซ มีความแข็งค่อนข้างมาก แต่จะมีความเปราะ โอปอ อาจแตกได้ง่าย เนื่องจากการกระแทก หรือ การเปลี่ยนแปลงอุณภูมิอย่างรวดเร็ว ส่วนหยกเนไฟรต์ ซึ่งมีความแข็งไม่มากก็จริง แต่เป็นอัญมณีที่มีความเหนียวที่สุด ส่วนอัญมณีที่มีความเหนียวอีกชนิดหนึ่ง คือ ไข่มุก เมื่อไข่มุกตกลงพื้นที่แข็งจะไม่แตก แม้ว่าจะมีความแข็งน้อยกว่าก็ตาม  อันที่จริงแล้วนักแร่วิทยายังไม่มีวิธีในการวัดความเหนียวอย่างแม่นยำ แต่ถึงอย่างไร นักแร่วิทยาก็ได้จัดระดับความเหนียวของอัญมณี และ แร่  ไว้ดังนี้…

หมายเหตุ :  อัญมณี ที่มีความแข็งสูง ไม่ได้หมายความว่าจะมีความเหนียวสูงตามไปด้วย

2.3  ความมีเสถียรภาพ  เป็นคุณสมบัติความคงทนที่สำคัญของอัญมณี ความมีเสถียรภาพของอัญมณี หมายถึง  ความสามารถในการทนทานต่อการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ ความชื้น ได้เป็นอย่างดีและไม่ทำปฏิกิริยากับสารเคมีใดๆ ได้อย่างง่ายๆ

3. ความหายาก  ความหายากเป็นปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งในปัจจุบัน เพราะมีการเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา และ ยังส่งผลต่อความต้องการของตลาดในแต่ละช่วง สังเกตได้จากปริมาณพลอยที่ผลิตได้ในช่วงระยะเวลาหลังๆ ไม่ค่อยเพียงพอต่อความต้องการของตลาด  ซึ่งก็เป็นธรรมชาติของทุกสิ่งอย่าง หากเป็นอัญมณีที่หาได้ยากย่อมมีความต้องการเป็นจำนวนมากและมีราคาที่สูงเป็นเงาตามตัวเช่นกัน  แม้แต่กระทั่งมีเงินซื้อก็ยังหาไม่ได้

เพื่อให้พอเห็นภาพผมขอยกตัวอย่างเช่น สมัย 5  ปีที่แล้ว พลอยขนาด 10 กะรัต ยังพอหาได้ไม่ยากนัก แต่พอปัจจุบันกลับหาได้ยากยิ่งขึ้น อาจเป็นเพราะมาจากหลายปัจจัย เช่น เหมืองที่ทำพลอยหมด ไม่สามารถเข้าไปทำเหมืองที่มีพลอยได้ หรือแม้กระทั่งการย้ายแหล่งวัตถุดิบที่พบพลอย ซึ่งในปัจจุบัน แหล่งวัตถุดิบที่ป้อนเข้าสู่วงการอุตสาหกรรมอัญมณีของไทย ส่วนใหญ่ล้วนมาจากทางฝั่งทวีปแอฟริกาแทบทั้งสิ้น…

สุดท้ายแล้ว อัญมณี ถือเป็นสิ่งที่ล้ำค่าและน่าอัศจรรย์มากๆ  หากเกิดมาจากธรรมชาติสร้างขึ้น ใช่จากฝีมือมนุษย์  เชื่อว่าอัญมณีจะอยู่คู่ บุญวาสนากับเจ้าของตัวจริงอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้(ความเชื่อส่วนตัว)  และพร้อมกับอยู่คู่โลกของเราไปอีกนาน ตราบชั่วอายุคน  ขอขอบคุณแรงบันดาลใจจากน้ำหนึ่งเจมส์ ที่ทำให้ผมอยากจะเขียนแบ่งปันและถ่ายทอดเรื่องราวอัญมณีจากประสบการณ์ให้ทุกท่านได้มีความรู้กันอย่างแพร่หลายมากขึ้น หากท่านใดมีความเห็นอื่นๆ หรือ อยากพูดคุยแลกเปลี่ยนความรู้เกี่ยวกับอัญมณี ต่างๆ สามารถเข้าไปติดตามได้ที่ >>> https://www.facebook.com/pembagems  แล้วเจอกันใหม่ในบทความหน้านะคับ…