รู้จริงเรื่อง ไอโอไลต์(Iolite)

ไอโอไลต์ เป็นอัญมณีที่ชาวไวกิ้ง ใช้เป็นเสมือนเข็มทิศช่วยในการเดินเรือในมหาสมุทรมานานนับพันปี ที่เรียกว่า “ราชาแห่งท้องทะล Sea Kings” นักสำรวจชาวไวกิ้งชื่อ อีริกส์สัน และชาวไวกิ้งอื่นๆ ได้แล่นเรือเดินทางผจญภัยเพื่อสำรวจดินแดนในมหาสมุทรแอตแลนติกตอนเหนือ เขาใช้แผ่น ไอโอไลต์ บางๆ ซึ่งทำหน้าที่เหมือนกับแผ่นกรองแสง โพลาไรซ์ ชนิดแรกของโลก เมื่อมองผ่านเลนส์ ไอโอไลต์ เขาหาตำแหน่งที่ถูกต้องของดวงอาทิตย์ ในวันที่บรรยากาศเต็มไปด้วยหมอกที่หนาได้ ไอโอไลต์ จึงช่วยให้ชาวไวกิ้ง เดินทางสำรวจโลกใหม่ และ กลับบ้านได้อย่างปลอดภัย

ชื่อ Iolite มาจากคำในภาษากรีก “Ios” แปลว่า สีม่วง และ “Iithos” แปลว่าหิน ไอโอไลต์ มีความหมายเหมือนกับ คอร์เดียไรต์ เพื่อเป็นเกียรติแก่นักธรณีวิทยาชาวฝรั่งเศส ชื่อ เป.แอล.อา กอดีเยร์  ที่มีบทบาทในการศึกษาเรื่อง ไอโอไลต์ และ ไดครอยต์ โดยให้ชื่อตามสมบัติทางแสงของ ไอโอไลต์ ที่มีสมบัติการเปลี่ยนสีคู่  นอกจากนั้น  ในสมัยก่อน ไอโอไลต์ มีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “ Water Sapphire” ทั้งนี้เนื่องจากถ้ามอง ไอโอไลต์ ที่มุมหนึ่งจะเห็นสีน้ำเงินม่วงเหมือนแซฟไฟร์ แต่ถ้ามอง ไอโอไลต์ อีกมุมหนึ่งจะเห็นสีใสคล้ายน้ำ

สัญลักษณ์และความเชื่อ

ไอโอไลต์ เป็นอัญมณีที่เป็นสัญลักษณ์ของความสุข และ ความสนุกสนาน ชาวจีนเชื่อว่า สมบัติของไอโอไลต์ ช่วยสร้างสัมพันธภาพกับคนอื่นและช่วยเพิ่มความมั่นใจ ไอโอไลต์ สามารถช่วยแก้อาการเจ็บคอ และ โรคเส้นโลหิตดำโป่งพอง นอกจากนั้น ไอโอไลต์ ยังใช้เป็นเครื่องรางสำหรับผู้ที่มีชื่อ ไอรีน อีกด้วย

การกำเนิดและแหล่งกำเนิด

ไอโอไลต์ เกิดในหินอัคนีชนิดเพกมาไทต์ และแกรไนต์ และเกิดในหินแปร เช่น หินไนส์ ไอโอไลต์ ที่ชาวไวกิ้งนำไปใช้ประโยชน์อาจได้มาจากเหมืองในประเทศนอร์เวย์ และ กรีนแลนด์ ในปัจจุบันมีการทำเหมือง ไอโอไลต์ ในอินเดีย ศรีลังกา แอฟริกา บราซิล โมซัมบิก ซิมบับเว มาดากัสการ์ พม่า และรัฐไวโอมิง สหรัฐอเมริกา ผลึกของ ไอโอไลต์ ที่ขุดได้มีขนาด 4-5 กะรัต นั้นหาได้ไม่ยากนัก ที่ใหญ่กว่านี้ก็มี

ไอโอไลต์ ในเครื่องประดับ

เนื่องจากการมอง ไอโอไลต์ ในทิศทางที่ต่างกันจะเห็นสีต่างๆ กัน ช่างเจียระไนจึงจำเป็นต้องรู้จักสมบัติทางแสงของ ไอโอไลต์ เป็นอย่างดีก่อนเริ่มการเจียระไน เพื่อให้ได้ ไอโอไลต์เจียระไนที่มีสีสวยที่สุด ช่างมักเจียระไน ไอโอไลต์ เป็นรูปหลังเบี้ย หรือ รูปแบบอื่นๆ และเนื่องจาก ไอโอไลต์ ผลิตได้ปริมาณมากและราคาไม่แพง ช่างทำเครื่องประดับส่วนใหญ่จึงมักนำไปทำสร้อยคอ หรือจี้ มากกว่าทำแหวน

การเลือกซื้อ ไอโอไลต์

ถึงแม้ว่าราคาของ ไอโอไลต์ ในท้องตลาดจะต่ำกว่าอัญมณีที่มีสีน้ำเงิน เช่น แซฟไฟร์ และ แทนซาไนต์ แต่นักอัญมณีศาสตร์ก็ได้จัด ไอโอไลต์ อยู่ในกลุ่มเดียวกับอัญมณีสำคัญอื่นๆ สีของ ไอโอไลต์ ที่เป็นที่ต้องการมากที่สุดคือ สีน้ำเงินม่วงเข้ม และอาจมีสีเทาแกมอยู่บ้างเล็กน้อย นอกจากนั้น ถ้าไอโอไลต์มีมลทินน้อยก็จะเป็นที่ต้องการมาก

การทำความสะอาดและดูแลรักษา

การทำความสะอาด ไอโอไลต์ ควรใช้น้ำสบู่อุ่นๆ และแปรงอ่อนๆ ปัดความสกปรกที่ผิวออกไป ส่วนการดูแลรักษานั้น ควรถอดเครื่องประดับไอโอไลต์ ออกก่อนที่จะไปเล่นกีฬา หรือ ทำสวน และงานบ้านต่างๆ

อย่าลืมติดตาม รู้จริงเรื่องอัญมณี  กับผมได้ใหม่ในบทความต่อไปนะคับ...

อ่านบทความก่อนหน้า...

รู้จริงเรื่อง กระดองเต่า

รู้จริงเรื่อง งาช้าง(IVORY)