คำกลอน นพเก้า
“ เพชรดี มณีแดง เขียวใสแสงมรกต เหลืองใสสดบุษราคัม แดงแก่ก่ำโกเมนเอก สีหมอกเมฆนิลกาฬ มุกดาหารหมอกมัว แดงสลัวเพทายสังวาลสายไพฑูรย์”
ครูมนตรี ตราโมท
เพชร น้ำดี หมายถึง เพชร – Diamond
มณีแดง หมายถึง ทับทิม – Ruby
เขียวใสแสง มรกต หมายถึง มรกต – Emerald
เหลืองใสสด บุษราคัม หมายถึง บุษราคัม – Yellow-Sapphire or Topaz
แดงแก่ก่ำ โกเมนเอก หมายถึง โกเมน – Garnet
ศรีหมอกเมฆ นิลกาฬ หมายถึง ไพลิน – Blue Sapphire
มุกดาหาร หมอกมัว หมายถึง มุกดาหาร – Moonstone
แดงสลัว เพทาย หมายถึง เพทาย – Zircon
สังวาลสาย ไพฑูรย์ หมายถึง ไพฑูรย์หรือตาแมว – Chrysoberyl Cat’s eye
นพเก้า
ความงดงามแห่งอัญมณีสิริมงคล มรดกไทยในดินแดนสุวรรณภูมิ
สุวรรณภูมิ “ดินแดนแห่งทองคำ” ในอดีตเป็นศูนย์กลางการค้าที่บรรดาพ่อค้าจากตะวันออกและตะวันตกแล่นเรือมาค้าขายและแลกเปลี่ยนสินค้า กล่าวกันว่า ดินแดนสุวรรณภูมิอุดมไปด้วยทองคำและอัญมณีล้ำค่าหลายชนิด ความงดงามและคุณค่าของอัญมณีเหล่านั้น ได้ถูกถ่ายทอดผ่านกาลเวลามาหลายยุคสมัย ตั้งแต่สมัยอู่ทอง อยุธยา รัตนโกสินทร์ กลายเป็นมรดกทางศิลปะแห่งอัญมณีที่ชาวไทยได้ชื่นชมมาช้านาน จากอดีตกาลสู่ปัจจุบัน หนึ่งในเครื่องประดับอันทรงคุณค่า เป็นสิริมงคล เหล่านั้นคือ "นพเก้า"
คุณค่าของ นพเก้า หรือ นพรัตน์
เพชรยิ่งใหญ่ ไพรี ไม่มีกล้ำ
ทับทิมนำ อายุยืน เพิ่มพูนผล
อุดมลาภ ยศศักดิ์ ประจักษ์ดล
มรกต กันภัยพ้น ผองเล็บงา
บุษราคัม ฉาบเสน่ห์ ไม่เสแสร้ง
โกเมนแจ้ง แคล้วพาลภัย ใจสุขขา
ไพลินย้ำ ความร่ำรวย ช่วยนำพา
มุกดาหาร เสน่ห์หา น่าเมียงมอง
อันเพทาย ช่วยกันโทษ ที่โฉดเขลา
ไพฑูรย์เล่า กันฟอนไฟ ภัยทั้งผอง
ดลบันดาล ให้เทวา มาคุ้มครอง
สบสนองคุณค่าแจ้ง แห่งนพรัตน์
นอกจากนี้ นพรัตน์ ยังเป็นส่วนหนึ่งของนามกรุงเทพฯ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชพระราชทานนาม โดยทรงเปรียบเมืองหลวงของไทย ดั่งเมืองในสรวงสวรรค์แห่งเทพอันเป็นที่มาของรัตนชาติทั้ง 9 ประการว่า “กรุงเทพมหานคร อมรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุธยามหาดิลกภพ นพรัตนราชธานีบูรีรมย์ อุดมราชนิเวศน์มหาสถาน อมรพิมานอวตารสถิต สักกะทัตติยวิษณุกรรมประสิทธิ์"
"นพเก้า" เครื่องประดับอันทรงคุณค่าของไทย ประกอบด้วยอัญมณี 9 ชนิด ได้แก่ เพชร ทับทิม มรกต บุษราคัม โกเมน ไพลิน มุกดาหาร เพทาย และไพฑูรย์ นิยมทำเป็นเครื่องประดับต่าง ๆ อาทิ จี้ สร้อย แหวน ต่างหู เป็นต้น
คนไทยนิยมสวมใส่เครื่องประดับ นพเก้า เพราะเชื่อกันว่าพลังอำนาจของอัญมณีจะช่วยเพิ่มพลังชีวิตและทำให้โชคดี อีกทั้งสามารถป้องกันภัยอันตรายและความเจ็บไข้ได้ป่วย ในด้านโหราศาสตร์ "นพเก้า" ยังเป็นสัญลักษณ์ของดาวพระเคราะห์ที่เชื่อกันว่า สามารถให้โชคลาภแก่ผู้สวมใส่ ในสมัยโบราณมีเพียงพระมหากษัตริย์และสมาชิกในราชวงศ์เท่านั้น ที่สามารถสวมใส่เครื่องประดับนพเก้า
ปัจจุบัน "นพเก้า" ได้รับความนิยมในหมู่คนไทยและนักท่องเที่ยวต่างชาติเป็นอย่างมาก ในเรื่องพลังมหัศจรรย์ภายใต้ความงามเจิดจรัสของอัญมณีทอแสง 9 ชนิด
ตำนาน นพเก้า
ติดตาม รู้จริงเรื่องอัญมณี กับผมได้ใหม่ในบทความต่อไปนะคับ...
อ่านบทความก่อนหน้า...