รู้จริงเรื่อง พลอยทับทิม(Ruby) ตอนที่2

จากบทความที่แล้ว... ผมได้พาไปรู้จักกับอัญมณีสีแดงกันไปเบื้องต้นแล้ว ทับทิม ถือเป็นที่นิยมและรู้จักกันในท้องตลาดเป็นอย่างดี และราคาแพงที่สุดในบรรดาอัญมณีสีแดง ซึ่งเรียกได้ว่าเป็น "ราชาพลอยแดง" เลยก็ว่าได้  มาบทความนี้ผมจะมาแนะนำ หลักการในการเลือกซื้อและการดูและรักษา พลอยทับทิม ที่ถูกต้อง กันคับ…

ก้อนธรรมชาติ ทับทิม โมซัมบิก

 การเลือกซื้อ "พลอยทับทิม"

สีแดงของ พลอยทับทิม ขึ้นกับความชอบและรสนิยมของแต่ละบุคคล โดยทั่วไป ทับทิมที่ว่ามีคุณภาพสีดีที่สุด มีสีแดงบริสุทธิ์ถึงสีแดงแกมม่วงเล็กน้อย ไม่มีสีส้มหรือสีม่วงปนมากจนเกินไป โทนสีไม่มืดหรือสว่างเกินไป ซึ่งพลอยทับทิมจากแต่ละแหล่ง จะมีสีค่อนข้างแตกต่างกัน ดังที่กล่าวไปแล้วในบทความความที่แล้ว อย่างไรก็ตามทับทิมที่จัดว่ามีราคาสูง คือ ทับทิมสีแดงบริสุทธิ์ หรือแดงที่มีม่วงปนน้อยมาก และสีแดงนั้นต้องแลดูสด หรือ โชติช่วง ไม่ใช่สีแดงที่มองดูดำคล้ำ มีโทนสีปานกลางไม่เข้มหรืออ่อนจนเกินไป และมีสีสม่ำเสมอในแต่ละเม็ด พลอยทับทิม ที่มีสีส้มปน ราคาจะถูกลง ยิ่งมีสีม่วงปนมาก  ๆ ราคาจะยิ่งต่ำลงมาก บางครั้งอาจพบทับทิมใส่สีหรือย้อมสีซึ่งสามารถตรวจสอบได้โดยใช้ไม้พันสำลีจุ่มน้ำหรือแอลกอฮอล์ถูถ้าผ่านการย้อมสีจะมีสีติดสำลีออกมา

แสง มีความสำคัญในการพิจารณาดูสีของ พลอยทับทิม ควรใช้แสงธรรมชาติที่สองเข้ามาทางหน้าต่าง หากต้องใช้หลอดไฟ ควรเลือกหลอดไฟที่มีอุณหภูมิสีเทียบเคียงกับ 5,000– 5,500 เคลวิน ซึ่งดูได้จากฉลากข้างกล่องหลอดไฟ ไม่ควรดูสี พลอยทับทิม ภายใต้ไฟที่มีเฉดสีเหลืองถึงส้ม (incandescent light) เพราะทับทิมจะดูมีสีแดงสดกว่าความเป็นจริง ส่วนแสงไฟที่มีเฉดสีฟ้าจะทำให้สี พลอยทับทิม ดูหม่นกว่าปกติ  โดยทั่วไปทับทิมที่มีเนื้อใสสะอาดปราศจากมลทินนั้นหาได้ยาก ส่วนใหญ่มักพบมลทินหรือตำหนิบ้าง ทับทิมที่มีมลทินจำนวนมากซึ่งเห็นได้ด้วยตาเปล่าชัดเจนหรือมีรอยร้าวทั่วหน้าพลอยจัดเป็นทับทิมที่มีคุณภาพต่ำและมีราคาถูก

การเจียระไน พลอยทับทิม  มีผลต่อความสวยงามของ พลอยทับทิม มาก การเจียระไนที่ดีทำให้มีประกายสุกใส  หน้าเหลี่ยมเจียระไน ควรมีรูปร่างที่เหมาะสม มีความสมมาตรทั้งซ้ายขวา ด้านหน้า และด้านข้างของพลอย บริเวณผิว ไม่ควรมีร่องรอยขุด ขีดชัดเจน ความหนาของส่วนต่าง ๆ ควรมีขนาดพอเหมาะ ไม่หนาหรือบางจนเกินไป พลอยทับทิม  ที่เจียระไนก้นลึก หรือหนาเกินไปจะทำให้ดูมีสีเข้มมืดทึบ แต่หากบางหรือตื้นเกินไป แสงจะผ่านออกไปทางด้านหลังพลอยทำให้มีประกายน้อยหรือไม่มีเลย ด้วยเหตุที่ พลอยทับทิม เป็นอัญมณีที่มีราคาสูงในท้องตลาด จึงมักเจียระไนทับทิมแบบรักษาน้ำหนักเพื่อไม่ให้สูญเสียน้ำหนักหลังการเจียระไนจากพลอยดิบมากนัก พลอยทับทิม ที่มีสัดส่วนสมบูรณ์แบบจึงหาได้ยาก

ระวังซื้อพลอยผิดชนิด!!! กันนะคับ มีพลอยชนิดอื่นที่มีสีแดงใกล้เคียงกับ พลอยทับทิม แต่มีมูลค่าต่ำกว่า เช่น การ์เน็ตหรือโกเมนสีแดง สปิเนลสีแดง ทัวร์มาลีนสีแดง เป็นต้น ดังนั้นจึงควรเลือกซื้อร้านที่มีความน่าเชื่อถือและขอใบรับรองชนิดของพลอย หรือใบรับประกันการคืนสินค้าจากทางร้านเสมอ นะคับ...

ทับทิมสังเคราะห์  มีลักษณะภายในเนื้อที่คล้ายคลึงกับทับธรรมชาติมากจนยากที่จะตรวจสอบได้ด้วยตาเปล่าหรือแม้กระทั่งด้วยกล้องจุลทรรศน์ ทับทิมสีแดงสดสวยงามในตัวเรือนเครื่องประดับแหวนหรือสร้อยอาจไม่ใช่ของแท้เสมอไปพลอยทับทิมสังเคราะห์ บางยี่ห้ออาจมีสีสวยสดใสและสะอาดกว่าทับทิมธรรมชาติจนผิดสังเกตแม้จะเห็นมลทินภายในอยู่บ้างก็ตามและพลอยทับทิมสังเคราะห์บางยี่ห้อเรืองแสงภายใต้รังสีอัลตราไวโอเลตมากว่าทับทิมธรรมชาติจากพม่าดังนั้นจึงควรตรวจสอบอย่างรอบคอบหรือให้ผู้ชำนาญการตรวจสอบก่อนตัดสินใจซื้อ

ทับทิมประกบ  มักพบประกอบอยู่ในตัวเรือนเรียบร้อยแล้ว โดยส่วนใหญ่พลอยชิ้นบน (crown) มักเป็นแซปไฟร์แท้สีอ่อนและพลอยชิ้นล่าง (pavilion) มักเป็นทับทิมสังเคราะห์ หรือพลอยชนิดอื่น ๆ ที่มีสีแดงใสสะอาด เช่น แก้ว โกเมน สปิเนล ฯลฯ การดูด้วยแว่นขยาย (loupe) หรือกล้องจุลทรรศน์จะพบมลทินธรรมชาติจากพลอยชิ้นบน ทำให้คิดว่าเป็นพลอยแท้ การพิจารณาควรใช้ผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบเพื่อความแน่นอนหรือสังเกตให้ละเอียดถี่ถ้วน เพื่อดูรอยประกบจากด้านข้าง

พลอยทับทิม ปรับปรุงคุณภาพ  โดยการเผาหรือใช้ความร้อน โดยทั่วไปเป็นที่ยอมรับกันในแวดวงการค้า ยกเว้นกระบวนการบางอย่าง เช่น การเติมสารเร่งการเผา  แก้ว  หรือ สารอื่น  ๆ  ในเนื้อทับทิม จะโดยจงใจหรือไม่ก็ตามเพื่อทำให้สีสวยขึ้น มีความวาวและประกายมาขึ้น ซึ่งในบางกรณีอาจพบสารเหล่านี้ตกค้างตามรอยแตกหรือบางครั้งอาจอุดอยู่ตามผิวพลอย ทำให้น้ำหนักคลาดเคลื่อนและถือเป็นสารแปลกปลอมบนเนื้อพลอย จึงควรระมัดระวังในกรณีที่ผู้ขายไม่ได้แจ้งให้ทราบ แล้วขายในราคา พลอยทับทิมธรรมชาติ หรือ พลอยทับทิม ที่เผาโดยกระบวนการปกติ

อย่างไรก็ตาม พลอยทับทิม ที่ผ่านการเผาโดยการเติมสารแปลกปลอมนี้ยังไม่เป็นที่ยอมรับกันในตลาดอัญมณีสากล ส่วนพลอยทับทิมย้อมสีมักมีสีไม่สม่ำเสมอ สีเข้มสดผิดธรรมชาติหรือมีสีตกค้างอยู่ตามรอยแยก ส่วนใหญ่เป็นทับทิมเนื้อทึบ ไม่โปร่งแสง เจียระไนแบบหลังเบี้ย ส่วนทับทิมเผาเคลือบสี (ทับทิมซ่านสี) อาจเห็นเป็นสีเข้มชัดตามสันเหลี่ยมเจียระไนและสีจะหายไปเมื่อนำไปเจียระไนขัดมันผิวใหม่ นอกจากนี้ยังมีการนำทับทิมสังเคราะห์ไปเผาทำให้ลักษณะภายในดูคล้ายกับมลทินในธรรมชาติ จึงต้องสังเกตอย่างระมัดระวังและตรวจสอบ พลอยทับทิม เหล่านี้โดยละเอียด

ทับทิมสตาร์ หรือ ทับทิมสาแหรก  ใช้หลักการดูสีเช่นกัน สตาร์หรือขาดาวต้องตรงเด่นและคมชัดยาวจรดขอบพลอย และอาจดูการกลิ้งไปมาของขาดาว ว่าสวยงามหรือไม่ ทับทิมสตาร์มีเนื้อไม่ใสมากเนื่องจาก มีมลทินรูปเข็ม (rutile needles) ที่เรียกว่า เส้นไหม (silk) อยู่ ภายในทับทิมสตาร์ที่มีเนื้อใสและมีขาดาวเด่นชัดสวยงามจะมีราคาสูง ควรระมัดระวัง ทับทิมสตาร์สังเคราะห์ ซึ่งมีข้อสังเกตคือ ขาดาวจะคมชัดดูผิดธรรมชาติและมองดูเหมือนลอยขึ้นมาจากผิวพลอย นอกจากนี้ยังมีทับทิมสตาร์จากทับทิมหลังเบี้ยธรรมชาติที่เซาะร่องละเอียดมากจากเลเซอร์ ทำให้เกิดขาขึ้นที่ผิว (induced star ruby) ซึ่งสามารถตรวจสอบโดยใช้แว่นขยายส่องดูให้ละเอียดจะพบว่า ขามีลักษณะค่อนข้างไม่คมชัด

พลอยทับทิม  เป็นอัญมณีที่มีค่า การเก็บดูแลรักษาควรทำอย่างถูกวิธี ลองมาดูวิธีการเก็บรักษา พลอยทับทิม ที่ถูกต้อง จนกว่าจะจากกันไป กันคับ..

ไม่ควรเก็บเครื่องประดับพลอยทับทิม ไว้รวมกับเครื่องประดับอัญมณีชนิดอื่น ควรเก็บไว้ในถุงผ้าหรือกล่องแยกชิ้นที่มีผ้านุ่มรอง

 การทำความสะอาด "พลอยทับทิม"

ใช้น้ำยาล้างเครื่องประดับผสมสบู่เหลวอ่อนๆ และใช้แปรงขนนุ่มปัดทำความสะอาดตามซอกมุมและด้านหลัง จากนั้นใช้ผ้านุ่มสะอาดซับ ผึ่งลม หรือเป่าให้แห้ง อย่าล้างทำความสะอาดทับทิมที่มีรอยแตกร้อยหรือทับทิมเผาใส่แก้วตะกั่วด้วยเครื่องทำความสะอาดแบบอัลตราโซนิก  การระมัดระวังขณะสวมใส่ ไม่ควรสวมใส่เครื่องประดับทับทิมในขณะประกอบอาหาร ทำความสะอาดบ้าน เพราะสารประกอบต่าง ๆ จากควันเครื่องปรุงอาหาร ไขมัน ไอจากสารเคมี หรือ น้ำยาต่าง ๆ อาจเกาะบนผิวทำให้สีทับทิมหมองลงหรือมีความวาวลดลงได้

ควรหลีกเลี่ยงกิจกรรมที่อาจทำให้ทับทิมอาจหลุดหายไปหรือเสียหาย เช่น การจัดสวน การทำงานหนัก การทำงานที่ใช้เครื่องมือ หรือแม้แต่การเล่นกีฬา ไม่ควรให้ตัวเรือนถูกกระทบกระแทกจนรูปร่างบิดเบี้ยวไปสร้างความเสียหายแก่ทับทิมได้ ระวังการกระทบกระแทกต่าง ๆ ซึ่งทำให้ทับทิมแตกร้าว กะเทาะหรือถูกขูดขีดจากของมีคม หลีกเลี่ยงการทำตกหรือการกระทบตามมุมหรือตามขอบ เพราะ พลอยทับทิม อาจแตกร้าวเป็นรอยได้

บทความนี้ ผมหวังว่าทุกท่านจะได้นำความรู้เกี่ยวกับหลักการเลือกซื้อ พลอยทับทิม ไปใช้เพื่อให้ได้ พลอยทับทิม ที่มีคุณภาพ ราคาเป็นธรรม และพึงพอใจสูงสุด กันนะคับ…

อย่าลืมติดตาม รู้จริงเรื่องอัญมณี กับผมได้ใหม่ในบทความต่อไปนะคับ…

วันนี้ขอตัวไปตลาดพลอยก่อนคับ...


แหวนทับทิมผู้ชาย คลิ๊ก!!




แหวนทับทิมผู้หญิง คลิ๊ก!!